Sáng ngày 12/4/2023, báo Tuổi trẻ đã tổ chức buổi giao lưu trực tuyến "Lưu ý gì khi ký hợp đồng mua bảo hiểm nhân thọ?" với sự góp mặt của luật sư và các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ.

Buổi giao lưu nhằm giúp công chúng có cái nhìn khách quan và đầy đủ về bảo hiểm nhân thọ; hiểu hết những ý nghĩa nhân văn và giá trị thiết thực mà bảo hiểm nhân thọ mang lại cho con người; thấy được rằng nó là phương pháp bảo vệ hữu ích, an toàn, được pháp luật và Nhà nước bảo hộ. Từ đó giải tỏa những vướng mắc, nghi ngờ từ phía người dân trước những luồng thông tin trái chiều trong thời gian gần đây.

Tham gia buổi giao lưu trực tuyến có sự góp mặt của: Ông Ngô Trung Dũng - Phó tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam và Luật sư Trần Minh Hải - Đoàn luật sư TP Hà Nội.

Sau đây là nội dung buổi giao lưu trực tuyến với những tư vấn rất hữu ích của các khách mời tham gia chương trình. 

Nhóm các câu hỏi liên quan đến Nội dung Hợp đồng bảo hiểm:

  • Câu hỏi: Khi ký kết hợp đồng bảo hiểm, hợp đồng thường do công ty bảo hiểm soạn sẵn, rất dày, rất khó hiểu và khách hàng không được quyền đàm phán điều chỉnh các điều khoản trong hợp đồng. Điều này có đúng quy định pháp luật không?

    Trả lời: Ông Ngô Trung Dũng - Phó tổng thư ký Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam:
    Bảo hiểm nhân thọ chịu sự kiểm soát, giám sát chặt chẽ của Nhà nước. Hiện tại các Quy tắc, Điều khoản, Hợp đồng bảo hiểm, Giấy yêu cầu bảo hiểm, Bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm, phương pháp tính phí bảo hiểm... của bảo hiểm nhân thọ đều được Bộ Tài chính phê chuẩn trước khi doanh nghiệp bảo hiểm được bán ra thị trường.
    Như vậy, cả doanh nghiệp bảo hiểm, đại lý bảo hiểm và khách hàng đều không được sửa một từ, một chữ trong các văn bản trên so với nội dung mà Bộ Tài chính đã phê duyệt (muốn thay đổi phải đề xuất, giải trình và được sự phê chuẩn của Bộ Tài chính).
    Quy định trên xuất phát từ việc bảo vệ quyền lợi cho người được bảo hiểm, nếu không quy định như vậy, việc chỉnh sửa các điều kiện, điều khoản hoặc ghi thêm các điều kiện, điều khoản trong hợp đồng có thể dẫn đến bất lợi cho người tham gia bảo hiểm.

  • Câu hỏi: Hợp đồng bảo hiểm rất dài và khó hiểu do nhiều từ ngữ chuyên ngành. Để bảo vệ quyền lợi của mình, tôi cần phải hiểu rõ nội dung gì trước khi mua bảo hiểm nhân thọ?

    Trả lời: Ông Ngô Trung Dũng - Phó tổng thư ký Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam:
    Trước khi mua bảo hiểm nhân thọ, để đảm bảo quyền lợi của mình, bạn nên xác định, cân nhắc giữa yêu cầu và khả năng của mình để chọn mua sản phẩm bảo hiểm nhân thọ chính và các sản phẩm phụ thích hợp nhất.
    Đồng thời, yêu cầu đại lý bảo hiểm tư vấn đầy đủ, rõ ràng về các điều khoản trong hồ sơ yêu cầu bảo hiểm, quy tắc và điều khoản bảo hiểm của sản phẩm mình muốn mua.
    Đặc biệt, bạn nên đọc, nghiên cứu thật kỹ hồ sơ yêu cầu bảo hiểm, hợp đồng bảo hiểm.
    Nếu chưa rõ, bạn cần yêu cầu đại lý bảo hiểm giải thích chính xác các điều khoản trong hồ sơ, hợp đồng bảo hiểm, Nhất là các điều khoản đặc thù của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ như: điều khoản loại trừ bảo hiểm, quyền lợi bảo hiểm, bảng minh họa chi tiết quyền lợi bảo hiểm, phí bảo hiểm, điều khoản chấm dứt hợp đồng bảo hiểm…
    Ngoài ra, bạn cần kê khai đầy đủ và chính xác các thông tin về nhân thân và tình trạng sức khỏe mà công ty bảo hiểm yêu cầu trong hồ sơ yêu cầu bảo hiểm.
    Một điều quan trọng là người mua bảo hiểm phải kê khai đầy đủ, trung thực tình trạng sức khỏe hiện nay, tiền sử bệnh, trước đây đã khám bệnh ở đâu… Sau này khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, các công ty bảo hiểm thường tổ chức thẩm định và điều tra trước khi trả tiền bảo hiểm .
    Công ty bảo hiểm sẽ từ chối trả tiền bảo hiểm nếu họ phát hiện được người mua bảo hiểm không cung cấp đầy đủ, trung thực các thông tin về sức khỏe, tình trạng bệnh tật khi mua bảo hiểm. Đây là nguyên nhân chủ yếu xảy ra các tranh chấp của hợp đồng bảo hiểm giữa khách hàng và các doanh nghiệp bảo hiểm nhiều năm qua.
    Tham gia bảo hiểm nhân thọ là cuộc chơi cần sự trung thực, minh bạch và tử tế thì mới đem lại lợi ích cho cả đôi bên.
    Ngoài ra, khi đã giao kết hợp đồng bảo hiểm trong thời hạn 21 ngày cân nhắc (dù đã ký hợp đồng và đóng phí bảo hiểm lần đầu đầy đủ, khách hàng vẫn có quyền hủy bỏ hợp đồng bảo hiểm và được hoàn trả phí khi không muốn tham gia bảo hiểm nữa). Khách hàng có thể gọi điện trực tiếp cho doanh nghiệp bảo hiểm để hỏi thêm một số thông tin chưa rõ ràng và thông tin thêm về đại lý.

  • Câu hỏi:  Khi giao kết hợp đồng, bên mua bị dẫn dụ, đánh tráo khái niệm và không biết mình mua bảo hiểm nhân thọ. Chứng cứ có đưa ra nhưng bên bán nhất quyết bác bỏ không chấp nhận thì làm sao có thể quy vào việc lừa dối khách hàng?

    Trả lời: Ông Ngô Trung Dũng - Phó tổng thư ký Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam:
    Nếu bên mua bảo hiểm có chứng cứ chứng minh việc mình bị dẫn dụ, đánh tráo khái niệm và không biết mình mua bảo hiểm nhân thọ, đã cung cấp các chứng cứ chứng minh mà bên bán không chấp nhận thì bạn có thể cung cấp thông tin tới đường dây nóng của Bộ Tài chính. Bộ phận này tiếp nhận những phản ánh của người dân về bảo hiểm nhân thọ để bộ phận có chức năng kiểm tra xử lý.
    Để bảo vệ quyền lợi của mình, bạn cũng có thể khởi kiện bên bán ra tòa án dân sự. Hoặc nếu có những bằng chứng chứng minh về hành vi lừa đảo, bạn có thể tố cáo tới cơ quan công an để điều tra

  • Câu hỏi: Việc nhân viên tư vấn thông tin không đầy đủ, thậm chí sai lệch về quyền lợi và nghĩa vụ của khách hàng cũng như công ty bảo hiểm, hợp đồng bảo hiểm có bị vô hiệu hay không?

    Trả lời: Luật sư Trần Minh Hải:
    Có căn cứ xác định hợp đồng bảo hiểm vô hiệu trong trường hợp này theo quy định tại điều 25 của Luật Kinh doanh bảo hiểm. Cụ thể theo điều 25 quy định Hợp đồng bảo hiểm vô hiệu nếu được giao kết do bị lừa dối, hoặc được giao kết có sự nhầm lẫn làm cho một bên mà không thể khắc phục ngay được sự nhầm lẫn. Việc nhân viên tư vấn (đại lý bảo hiểm) tư vấn sai lệch, cung cấp thông tin không đầy đủ có thể coi là nguyên nhân dẫn đến áp dụng căn cứ về vô hiệu tại điều luật nêu trên.

Nhóm các câu hỏi liên quan đến Thời hạn Hợp đồng và Giá trị hoàn lại của bảo hiểm:

  • Câu hỏi: Tôi có mua hợp đồng bảo hiểm, thời hạn là năm 2089. Xin hỏi sau khi đóng hết 12 năm theo thỏa thuận thì phải tới 2089 tôi mới được rút tiền hay sao? Trước đây nghe tư vấn thì chỉ nghĩ hết 12 năm là rút tiền gồm lãi về.

    Trả lời: Ông Ngô Trung Dũng - Phó tổng thư ký Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam:
    Năm 2089 là thời hạn bảo hiểm (bạn được bảo vệ cho đến năm này). Sau khi đóng phí hết 12 năm theo thỏa thuận, bạn vẫn được rút hết tiền (giá trị hoàn lại) từ tài khoản bảo hiểm của mình.
    Giá trị hoàn lại của bạn là số tiền trong tài khoản bảo hiểm tại thời điểm bạn rút tiền, có thể không giống như trong bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm. Bạn nên trao đổi kỹ với tư vấn viên/ đại diện công ty bảo hiểm để được giải đáp cụ thể.

  • Câu hỏi: Vợ chồng tôi mua 2 gói bảo hiểm, thời hạn đóng phí là 15 năm nhưng thời hạn hợp đồng là 68 năm. Lúc nhận tư vấn thì bảo chỉ đóng tới 15 năm không đóng nữa, nếu muốn rút vẫn rút được. Nếu không rút có thể để đến năm 100 tuổi, là hạn kết thúc hợp đồng. Nếu chưa đến 100 tuổi mà muốn rút thì có thể rút 80% giá trị, còn 20% có thể để duy trì bảo hiểm cho bản thân. Như vậy nếu 15 năm tôi muốn rút ra, có rút đủ số tiền đóng không. Và rút thời điểm đó có gọi là vi phạm hợp đồng không?

    Trả lời: Ông Ngô Trung Dũng - Phó tổng thư ký Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam:
    Trong hợp đồng bảo hiểm, có một số mốc thời gian/thời hạn mà khách hàng có thể nhầm hoặc hiểu chưa rõ là thời hạn bảo hiểm/thời hạn hợp đồng và thời hạn đóng phí.
    Thời hạn bảo hiểm/Thời hạn hợp đồng là khoảng thời gian khách hàng được bảo hiểm theo hợp đồng đã ký kết.
    Thời hạn đóng phí là khoảng thời gian khách hàng cần đóng phí để được bảo hiểm. Trong đó, thời hạn đóng phí tối đa có thể bằng với thời hạn của hợp đồng bảo hiểm, tuy nhiên đối với sản phẩm liên kết đầu tư, các công ty bảo hiểm thường thiết kế cho phép khách hàng có thể lựa chọn khoảng thời gian đóng phí ngắn hơn thời hạn hợp đồng. Trong trường hợp của bạn là bạn đã lựa chọn thời gian đóng phí là 15 năm và thời hạn hợp đồng của bạn là 68 năm (bạn được bảo vệ 68 năm, đến khi 100 tuổi).
    Sau 15 năm (hoặc kể cả trước 15 năm), bạn vẫn có thể rút toàn bộ tiền giá trị hoàn lại từ tài khoản bảo hiểm của bạn. Đây là quyền lựa chọn của bạn, không có gì là vi phạm hợp đồng.

  • Câu hỏi: Tôi mua bảo hiểm nhân thọ, đóng được hai hoặc ba năm rồi gặp khó khăn không có khả năng đóng nữa thì mất luôn, hay đợi đến khi đáo hạn sẽ được nhận lại phần nào số tiền đã đóng?

    Trả lời: Ông Ngô Trung Dũng - Phó tổng thư ký Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam:
    Thông thường, doanh nghiệp bảo hiểm trích một tỉ lệ khá cao phí ban đầu trên phí bảo hiểm cơ bản trong 3 năm đầu tiên, nên giá trị hoàn lại của hợp đồng sẽ rất thấp. Nếu khách hàng gặp khó khăn về tài chính, không có khả năng đóng nữa và hủy hợp đồng bảo hiểm thì sẽ rất thiệt thòi.
    Trong trường hợp này, khách hàng có thể trao đổi với doanh nghiệp bảo hiểm để thống nhất những giải pháp khác có lợi hơn, như giảm số tiền bảo hiểm (theo đó sẽ giảm phí bảo hiểm), thay đổi kỳ hạn đóng phí (sau 3 năm thì hầu hết các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư đều cho phép đóng phí linh hoạt); trích tiền từ tài khoản giá trị tích lũy của hợp đồng để đóng kỳ phí tiếp...
    Kể cả khi bạn không đóng phí kịp thời hạn thì bạn vẫn được bảo vệ trong vòng 60 ngày tiếp theo kể từ ngày đến hạn.
    Trong trường hợp bạn dự tính khó khăn tài chính của bạn chỉ trong 1 thời gian, bạn có thể đề nghị doanh nghiệp bảo hiểm tạm dừng hiệu lực hợp đồng bảo hiểm một thời gian và khôi phục lại hiệu lực của hợp đồng khi nào có nguồn tài chính để tiếp tục đóng phí bảo hiểm.
    Các phương án chi tiết, bạn nên trao đổi với doanh nghiệp bảo hiểm để nhận được tư vấn hiệu quả và phù hợp nhất với trường hợp của bạn.

Nhóm các câu hỏi liên quan đến Kênh phân phối Bảo hiểm:

  • Câu hỏi: Tôi được mời mua bảo hiểm nhân thọ nhiều năm nay nhưng vẫn chưa tham gia do nhiều nguyên nhân, trong đó có tâm lý chưa thật sự yên tâm vào nhân viên tư vấn bảo hiểm. Ông có thể tư vấn là tôi nên đến trực tiếp mua ở công ty bảo hiểm hay mua qua đại lý, nhân viên tư vấn?

    Trả lời: Ông Ngô Trung Dũng - Phó tổng thư ký Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam:
    Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là một dạng hợp đồng phức tạp và không dễ để hiểu hết, vì vậy khách hàng cần có đại lý/ tư vấn viên hỗ trợ, hướng dẫn giải đáp các điều khoản trước khi mua. Khách hàng có nhiều sự lựa chọn như mua tại công ty bảo hiểm, tại đại lý bảo hiểm...
    Tuy nhiên, dù khách hàng mua bảo hiểm nhân thọ tại đâu thì cũng nên có đại lý/ tư vấn viên hướng dẫn, hỗ trợ. Đương nhiên trong ngành nào cũng có những trường hợp "con sâu làm rầu nồi canh", có những cá nhân vì lợi ích riêng mà có hành vi không chuẩn mực, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng.
    Để tránh những tình huống như vậy, khách hàng cũng nên tìm hiểu tương đối về sản phẩm mà mình định mua. Đó cũng là động thái để khách hàng tự xác định được nhu cầu của mình, từ đó mới lựa chọn được sản phẩm phù hợp nhất, tránh để cho đại lý bảo hiểm dẫn dắt, giới thiệu những sản phẩm không đúng nhu cầu, mục đích của mình.
    Trong quá trình được tư vấn về sản phẩm, khách hàng hãy chủ động yêu cầu đại lý tư vấn, giải thích cặn kẽ các nội dung điều khoản, đừng vì tâm lý ngại làm phiền vì mua ủng hộ người quen, hay lười đọc, lười tìm hiểu mà ảnh hưởng đến quyền lợi của mình.
    Tính tổng số tiền phí bảo hiểm bỏ ra cho mỗi hợp đồng/ năm không phải nhỏ nên khách hàng hãy cẩn trọng đọc kỹ, tìm hiểu cặn kẽ về sản phẩm trước khi quyết định mua bảo hiểm.
    Sau khi hợp đồng bảo hiểm được phát hành và khách hàng đã đóng kỳ phí đầu tiên, khách vẫn có 21 ngày cân nhắc để xem xét lại mọi nội dung, điều khoản của hợp đồng.
    Nếu cảm thấy phân vân chưa chắc chắn, khách hàng vẫn có thể chấm dứt hợp đồng và yêu cầu hoàn lại khoản phí đã đóng.
    Khách hàng hãy sử dụng tối đa quyền của mình để không bị thiệt thòi khi giao kết hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

Ngoài ra, một số câu hỏi khác liên quan đến nhiều khía cạnh của Bảo hiểm nhân thọ cũng đã được các khách mời trả lời trong buổi giao lưu với báo Tuổi trẻ. Mời Quý khách hàng xem thêm trong link tại đây: https://tuoitre.vn/luu-y-gi-khi-ky-hop-dong-mua-bao-hiem-nhan-tho-20230411104418381.htm